In Havana komt de erfenis van de art nouveau vooral in de architectuur tot uiting. Dit erfgoed omvat kleine, losstaande gebouwen die tussen 1900 en 1920 werden gebouwd, dus vrij laat ten opzichte van de andere landen. De belangrijkste voorbeelden bevinden zich langs de brede lanen in de centrumwijken, terwijl andere meer verspreid liggen binnen compacte blokken in dichter bebouwde stadszones of in verder gelegen voorsteden. Al deze gebouwen verwerkten trots het repertoire van de art nouveau, een stijl die hier vooral op woongebouwen werd toegepast. 

Het grote verschil met Europa is dat de art nouveau in Havana eerder een elegant omhulsel was dan fundamenteel nieuwe benadering van de ruimte. Meestal bleef ze beperkt tot een versiering die op neoclassicistische of eclectische gevels werd aangebracht. Deze tropische versie van de art nouveau is te danken aan Catalaanse meesters die tussen 1790 en 1840 uit Spanje waren gearriveerd, op zoek naar betere economische kansen. 

Deze grote Spaanse gemeenschap, die zich tegen de tweede helft van de 19de eeuw stevig had gevestigd op Cuba, bracht ook haar knowhow op het gebied van bouwtechnieken en toegepaste kunsten mee. De Catalanen waren zowel promotoren als ontwerpers: een van hun belangrijkste bijdragen was de oprichting van ateliers voor de productie van geprefabriceerde decoratieve elementen. Dit zou doorslaggevend blijken voor de verspreiding van het modernisme. De bekendste ateliers waren die van Balthazar Ustrell, bekend om zijn ornamenten in cement en gips, en van architect Mario Rotllant, gespecialiseerd in de fabricage van kunststeen en allerhande soorten ornamenten in cement. 

De art nouveau-elementen beperkten zich niet tot het metselwerk: de architecten pasten ze ook op grote schaal toe op hun schrijnwerk, ijzerwerk, glasramen, keramiektegels voor vloeren en plinten, trapleuningen, tuinmeubelen en stadsmeubilair. De art nouveau drukte tevens haar stempel op de interieurs, via meubelen in hout en staal, lampen en een ongelooflijke variëteit van nuttige en decoratieve objecten. 

Her en der zijn in Havana nog concentraties van de art nouveau te zien. Dat is het geval in Cárdenas, aan de zuidwestelijke grens van het historische centrum van de hoofdstad, en in de Manrique-straat in de wijk Centro Habana. Deze unieke gehelen zijn al even zeldzaam en waardevol als de overblijfselen van de art nouveau zelf. 

Image artist function date
Mario Rotllant
Eugenio Dediot Recolin
Joan O. Tarruel
Josep Planas Rivas
Alberto de Castro
Arturo Marqués Marqués
Ramón Magriñá
Jaime Cruanyas
Hilario del Castillo
José Joaquín Bosch Avilés
Albert Crusellas
Pedro Iduate Petit
Francisco Anastasio
José Mato
Francisco Ramírez
Lorenzo Rodríguez
Narcís Bou
Arturo Marqués
Tomás Bustillo
Ignacio Vega Ramonteau
Federico de Arias Rey
Cover Author Description date Link
Leonardo Morales La arquitectura en Cuba de 1898 a 1929

La Habana, El Arquitecto
1929
Joaquín Weiss Medio siglo de arquitectura cubana

Imprenta Universitaria, La Habana
1950
Joaquín Weiss Art Nouveau: la rama cubana,

Revista Cuba,La Habana.
1965
Vivien Acosta De Europa a Cuba: Art Nouveau

Universidad de La Habana, La Habana
1969
Roberto Segre, E. Cárdenas y L. Aruca Historia de la arquitectura y el urbanismo: América Latina y Cuba

Ed. Pueblo y Educación, La Habana
1986
Roberto Segre La arquitectura moderna en América Latina

Ed. ISPJAE, La Habana
1989
Eduardo L. Rodríguez La Habana. Arquitectura del siglo XX

Ed Blume, Barcelona
1998
Eliana Cárdenas El Art Nouveau en La Habana, Arquitectura y Urbanismo

La Habana
2001
Tate Cabré Un amor que fa historia. Catalunya a Cuba

Ed Edicions 62, Barcelona
2004

Partner:
Nelys García Blanco
Dirección de Cooperación Internacional
Oficina del Historiador de La Habana
San Ignacio 358 e/ Teniente Rey y Muralla, Segundo Piso
Plaza Vieja
La Habana Vieja
CP 10100
La Habana
Cuba
Phone: +53 7 869 72 12
Email: nelys@coopera.ohc.cu

Local Partner:
International cooperation’s office
Empedrado 154
Plaza de la Catedral
Habana Vieja
C.P. 10100
Cuba
Phone: + 537 8603190
+ 537 8608472
Fax: + 537 8661835

Links

Oficina del Historiadorde La Ciudad de La Habana